Participatie als missing link tussen jeugdzorg, praktijk en onderzoek

Op 8 april 2021 vond de digitale editie van Jeugd in Onderzoek plaats. Eén van de deelsessies was het participatiecafé: ‘Participatie als missing link tussen jeugdzorg, praktijk en onderzoek’. We stonden stil bij de meerwaarde van jongerenpartcipatie in onderzoek en deelden onze positieve ervaring met de verschillende rollen die jongeren bekleden binnen iamYu: partner, adviseur, tester, ontwikkelaar en ambassadeur. Binnen de Academische Werkplaats Jeugd Inside Out neemt participatie een belangrijke plek in. Maar waarom vinden wij jongerenparticipatie eigenlijk zo belangrijk? En hoe pak je dat aan als projectleider of onderzoeker?
April 15, 2021
Waarom jongerenparticipatie in onderzoek?
Aan de hand van vragen en stellingen zijn Joke Stoffelen (Zorgbelang Inclusief), Harrie Hendriksen (Pluryn), Rudi Manhoef (JongerenNetwerk) en Anna Lichtwarck-Aschoff (iamYu) in gesprek gegaan met de deelnemers van het partcipatiecafé. Op de eerste stelling ‘Elke onderzoeker kan jongeren betrekken bij een onderzoeksproject’ kwamen verschillende reacties. Het grootste deel van de aanwezigen was het met de stelling eens: “Ik vind dat je niet vanuit een ivoren toren moet gaan ontwikkelen zonder je doelgroep te betrekken.” Er kwam ook tegengeluid: “Niet iedere onderzoeker is geschikt en lukt het om jongeren of hun doelgroep te betrekken bij onderzoek. Daardoor zal het bij sommige onderzoeken wel lukken en bij andere niet.” Ook werd gedeeld dat sommigen jongeren wel willen betrekken maar tegen problemen aanlopen als ontbrekende connecties of ontoereikend budget. Anna en Rudi vertelden hoe zij het betrekken van jongeren hebben aangepakt: Anna: “Wij halen de contacten met jongeren uit de samenwerking met Zorgbelang. Ik ben daar heel enthousiast over en vind dat erg constructief”. Rudi vertelt over het JongerenNetwerk, een apart onderdeel van Zorgbelang Inclusief: “Wij proberen jongeren die zich niet gehoord voelen een stem te geven. Deze jongeren nemen zelf ook weer andere jongeren mee, ze komen naar ons toe omdat ze het gezellig vinden en nemen vrienden mee. Het is echt een sneeuwbaleffect.”
Aanwezigen deelden ook hun eigen ervaringen met het betrekken van jongeren bij (onderzoeks)projecten: “Wij zijn een samenwerking aangegaan met een MBO. We hebben jongeren gevraagd hoe ze betrokken zouden willen zijn bij onderzoek en hoe de resultaten over te brengen. Ze waren erg onbevangen en positief en keken er op een creatieve manier naar in plaats van alleen problemen te zien. Ze bedachten bijvoorbeeld om de inhoud over te brengen in een rap of een VR toneelstuk”.

Hoe betrekken we jongeren bij iamYu?
Anna vertelt dat er in eerste instantie voor het iamYu project ook geen budget was voor jongerenparticipatie. Anna: “We hebben daarom meteen bij aanvang van het project Zorgbelang Inclusief betrokken, samen met hen hebben we een aantal aanvullende subsidie aanvragen geschreven zodat we jongeren en hulpverleners wél kunnen betrekken. Ik vind het namelijk belangrijk dat ze er ook iets voor terugkrijgen, het hoeft geen vrijwilligerswerk te zijn”
Voor iamYu zijn Rudi en Harrie onmisbaar. Rudi is ervaringsdeskundige, actief bij het JongerenNetwerk en iamYu ambassadeur. Ook Harrie zet zich enthousiast in voor iamYu en werkt al jaren als hulpverlener met jongeren. Anna: “Rudi en Harrie zijn voor ons de contactmakers met de jongeren en hulpverleners. Het is heel fijn dat zij voor ons deze brug kunnen maken. Participatie gaat bij ons niet alleen over jongeren maar ook over het betrekken van hulpverleners. Ik merk dat het heel belangrijk is om ze tegelijkertijd in dezelfde ruimte te hebben zitten.”
Maar hoe krijg je jongeren nou enthousiast om deel te nemen aan onderzoek of andere projecten? Anna: “Het is belangrijk dat je flexibel bent. We hebben bijvoorbeeld ’s avonds pizza sessies met de jongeren. Eén van onze jongeren staat bijvoorbeeld niet graag vroeg op en dan plannen we geen afspraken in de ochtend”.

Wat vinden jongeren en hulpverleners zelf?
Rudi en Harrie lopen al vanaf het prille begin mee met iamYu. Ze zijn niet alleen ambassadeurs maar denken en ontwikkelen actief mee. Harrie en Rudi deelden tijdens het participatiecafé hun ervaringen. Harrie: “ik was in het begin kritisch maar ben in de loop van de tijd steeds enthousiaster geworden. Wat voor mij heel waardevol was, was om te zien hoe wij, als hulpverleners, en jongeren meteen vanaf het begin betrokken werden en onze feedback echt werd benut.”
Rudi vertelt over zijn betrokkenheid bij iamYu dat het fijn was om kritisch te mogen zijn, echt mee te mogen denken en gehoord te worden: “Als onderzoekers bleven jullie niet heel strak vasthouden aan jullie ideeën en stelden jullie je flexibel op. En dat avondwerk is helemaal super, die pizza avonden zijn voor de jongeren erg leuk en ze nemen graag deel. Het is gezellig en ze eten pizza voor het leven. De sfeer is dan heel fijn en gemoedelijk.”

Al met al vonden we het participatiecafé een succes. We hopen onze collega’s te hebben geïnformeerd en geënthousiasmeerd over jongerenparticpatie in onderzoek. Ons streven is om dit te normaliseren zodat er geen ‘missing link’ meer is tussen jongeren en onderzoek maar een onbreekbare ‘link’.

Op de hoogte blijven? Schrijf je hier in.